خط اقتصادی

تلیکانی درباره افزایش سهم یک بانک از بازار پول، اظهار کرد: در صورتي كه رشد منابع به‌اندازه رشد نقدينگي باشد، سهم بانك از بازار افزايش نمي‌يابد؛ زيرا ساير بانك‌ها نيز اين رشد را تجربه مي‌كنند. پس تيم مديريتي بانك مهر ايران بايد حدي از رشد منابع را انتخاب مي‌كرد كه دو برابر رشد نقدينگي كل كشور باشد. اگر متوسط رشد نقدينگي را در سه سال گذشته ۲۵ درصد در نظر بگيريم، رشد مانده منابع بانك همواره بالاي ۷۰ درصد بوده است. فاصله رشد منابع با رشد نقدينگي نشان مي‌دهد سهم بانك مهر ايران از بازار پول كشور افزايش يافته است. سهم بانك مهر ايران از كل منابع بانكي در طول چند سال گذشته (۱۳۹۵ تا ۱۳۹۹) از ۰.۴ درصد به بيش از يك درصد رسيده است.
رتبه نخست منابع قرض‌الحسنه در اغلب استان‌ها
وی با اشاره به اینکه بانک مهر ایران یک بانک تخصصي قرض‌الحسنه است، گفت: يكي ديگر از اهداف ما اين بود در گام نخست به‌صورتي عمل كنيم كه غير از استان‌هاي بزرگ در ساير استان‌هاي كشور حرف براي گفتن داشته باشيم. از اين بانك انتظار مي‌رود حداقل در منابع قرض‌الحسنه اعم از حساب جاري و حساب پس‌انداز قرض‌الحسنه رتبه هاي خوبي را داشته باشد. اين هدف از سه سال پيش تا كنون دنبال شده و اكنون در تمام استان‌ها به جز استان‌هاي معدودي مانند تهران، اصفهان و خراسان رضوي ما رتبه نخست را داريم. يعني در دو حساب جاري و حساب پس‌انداز قرض‌الحسنه رتبه نخست بيش از ۹۰ درصد استان‌ها را داريم.
تلیکانی این‌طور ادامه داد: از آنجایي که بانک مهر ايران بانک تخصصي قرض‌الحسنه است، بايد منابع آن به‌گونه‌اي رشد كند كه بتوانيم به نياز واقعي اقشار متوسط و ضعيف جامعه پاسخ دهيم. اگر يك فعال حوزه توليد يا تجارت نياز به وام داشته باشد، مي‌داند كه بايد به سوي بانك‌هاي تجاري برود. اما اگر يك شخصي حقيقي يا يك بنگاه كوچك تمايل به دريافت وام داشته باشد، نمي‌داند نياز خود را چگونه مرتفع كند. محل پاسخ به اين نياز بانك‌هاي قرض‌الحسنه هستند كه مأموريتشان بانكداري خرد است. تقاضاي كل در اين بانك بالاست كه با منابع گذشته همخواني نداشت. اين نيز يكي از دلايلي است كه بانك‌هاي قرض‌الحسنه نياز به رشد دارند.
افزایش مستمر منابع بانک مهر ایران
این عضو هیئت مدیره بانک مهر ایران اظهار کرد: خوشبختانه بانک موفق شد منابع خود را به‌صورت چشمگيري افزايش دهد و در سه سال گذشته به طور ميانگين، بيش از ۷۰ درصد رشد مانده منابع داشته‌ايم که يك اتفاق بسيار بزرگ است. تفاوت اين بانك با ساير بانك‌ها در اين است كه ما از محل سپرده‌هاي موجود بانك، زايش جديد نداريم؛ زيرا نرخ سودي به سپرده‌ها پرداخت نمي‌شود. در نتيجه كاركنان بانك مهر ايران بايد مستمراً تلاش كنند و مشتريان و سپرده‌هاي جديدي را به بانك بياورند.
تلیکانی با بیان اینکه بانک مهر ايران با تقاضاي زيادي براي دريافت تسهيلات از سوي مردم روبروست، گفت: اين موضوع مد نظر است که بتوانيم به نياز تمام اشخاص حقيقي در حوزه دريافت تسهيلات قرض‌الحسنه پاسخ دهيم و پرداخت تسهيلات بانك افزايش يابد. تسهيلات بانك مهر ايران متناسب با رشد منابع، افزايش يافته است. اين رشد نيز عادلانه بوده و منابع هر استان يا شهرستان در همان استان يا شهرستان مصرف شده است. تسهيلات بانك در اين سال‌ها از ۵۰۰هزار فقره به دو ميليون و ۳۰۰هزار فقره رسيده است.
وی با بیان رشد چشمگیر تسهیلات پرداختي از سوي بانک مهر ايران در سال‌هاي اخير، اظهار کرد: اکنون بانک به نقطه‌اي رسيده كه مي‌تواند به قدر مطلق تسهيلات نيز اشاره كند. هر چند در سال‌هاي گذشته نرخ رشد تسهيلات بالا بود، اما قدر مطلق آن پايين بود؛ اما اكنون هم نرخ رشد تسهيلات بالاست، هم قدر مطلق آن با بانك‌هاي بزرگ برابري مي‌كند. افزايش تسهيلات از نظر تعداد و مقدار براي ما مهم بوده است.
نسبت مطالبات به منابع بانک مهر ایران سرآمد بانک‌های کشور است
تلیکانی درباره نسبت مطالبات به منابع بانک مهر ایران نیز گفت: پاشنه آشيل بانک‌هاي قرض‌الحسنه مطالبات آن‌هاست. اگر سرعت گردش نقدينگي در اين بانک بالا نباشد، بانك‌ها به چالش و مشكل جدي برمي‌خورند. درباره شاخص نسبت مطالبات غيرجاري به منابع نيز از ۱.۵درصد سال ۱۳۹۵، امروز به ۰.۴۸ درصد رسيده‌ايم. ۸۰ درصد اين ميزان نيز سررسيد گذشته است كه ۹۵ درصد از اين بخش نيز وصول شدني است. علاوه بر اين، بانك سه برابر ميزان مطالبات خود ذخيره دارد و اين براي ما يك سرمايه اطمينان‌بخش است. شاخص نسبت مطالبات غيرجاري به منابع بانك مهر ايران سرآمد همه بانك‌هاي كشور است.
وی اظهار کرد: ما ثابت کردیم اشخاص حقیقی که وام قرض‌الحسنه مي‌گيرند، خود را متعهد به پرداخت اقساط تسهيلات مي‌دانند. اين موضوع نشان مي‌دهد اين بانک بهداشت اعتباري را به‌واسطه تعامل مثبت با مشتري به‌نحو احسن رعايت كرده است. مشتري بانك مهر ايران اعتبار خود را براي دريافت تسهيلات آتي از اين بانك حفظ مي‌كند.
خدمات متنوع بانک مهر ایران
به گفته عضو هیئت مدیره بانک مهر ایران، موضوع بعدی اين است که بايد تنوع خدمات را بيشتر کنيم و بخش‌هاي مؤثر اقتصادي را حمايت کنيم. بانك قرض‌الحسنه نمي‌تواند فقط وام ازدواج دهد؛ زيرا مشتريان بانك تنها به اين وام نياز ندارند. امروزه تمام خرده‌بخش‌ها و نيازهاي خرد تجاري، خريد كالاي اساسي، خريد مواد اوليه و ايجاد اشتغال جزو مواردي است كه بانك مهر ايران مي‌تواند آن‌ها را در حوزه بانكداري خرد انجام دهد. گام نخست در اين راستا، انعقاد قرارداد با سازمان‌هاي مختلف مانند بنياد بركت و كميته امداد است. به اين ترتيب راه را براي ورود بانك به عرصه‌هاي اشتغال‌زايي و نقش مولد داشتن باز كرديم.
وی گفت: مورد دیگر اینکه برای افزايش سهم خود از بازار پول کشور، در حال همکاري با سازمان هاي مختلف و نهادهاي حاکميتي و… هستيم كه كاركنان آن‌ها تسهيلات قرض‌الحسنه را از بانك مهر ايران دريافت كنند. يكي از استراتژي‌هاي ما اين بود كه هزينه‌هاي بانك را از محل كارمزدها پوشش دهيم. در سال گذشته، ۹۷ درصد هزينه‌هاي بانك از محل كارمزدهاي بانك تأمين شد. هدف اين است كه تمام هزينه‌ها را از محل كارمزد تسهيلات پوشش دهيم. هنگامي كه به نقط سر به سر رسيديم، در پي كاهش يك درصد كارمزد بانك در سال آتي هستيم.
افزایش سرمایه، پشتوانه مستحکم بانک
تلیکانی با بیان تفاوت بانک مهر ایران با بانک‌هاي تجاري اظهار کرد: بانك‌هاي تجاري براي اينكه مشكل نقدينگي خود را حل كنند، با پرداخت نرخ سود بالاتر اين كار را انجام مي‌دهند؛ در حالي كه ما چنين امكاني نداريم. در نتيجه بايد سرمايه قوي داشته باشيم تا اگر به چالش برخورديم، اين چالش را از محل سرمايه نقدي خود حل كنيم. خوشبختانه سهامداران ما كه حرفه‌اي‌هاي شبكه بانكي هستند، اين مسئله را حل كرده‌اند. سرمايه بانك در سال گذشته افزايش يافت و ۲۵هزار ميليارد ريال رسيد. سرمايه قوي و قابل نقد، يك پشتوانه مستحكم براي بانك‌هاي قرض‌الحسنه است كه در هنگام چالش بتوانند از آن استفاده كنند.
وی این‌طور ادامه داد: اکنون نیز با حمایت وزارت امور اقتصادي و دارايي و همچنين سهامداران بانک مهر ايران در پي اين هستيم در طول دو سال آينده، سرمايه بانک را به ۵۰هزار ميليارد ريال افزايش دهيم. پس از ادغام بانک‌هاي نظامي در بانك سپه، اين اقدام با واگذاري برخي املاك آغاز مي‌شود. پيگيريم اين مسئله به بهترين شكل ممكن انجام شود. دكتر اكبري، مديرعامل بانك در اين موضوع مدبرانه و هوشمندانه موضوعات را رصد و هدايت مي‌كنند و مطمئناً بانك به آن اهداف خود خواهد رسيد. همكاران بانك نيز بايد بدانند كه بانك مهر ايران بزرگ شده و بانك بزرگ نياز به افراد بزرگ و تفكر بزرگ دارد.
عضو هیئت مدیره بانک مهر ایران، گفت: امروزه افتخار می‌کنيم که بانک مركزي به بانك مهر ايران توجه كافي دارد و در خيلي از طرح‌هايي كه بنا دارد انجام دهد، اين بانك را دخيل مي‌كند. افتخار مي‌كنيم كه بانك مهر ايران در وزارت امور اقتصاد و دارايي جايگاه مناسبي را پيدا كرده و هر كاري كه بخواهند انجام دهند، ما را نيز دخيل مي‌كنند. به‌قدري بانك مهر ايران موفق بوده و زيرساخت‌هاي خوبي داشته كه در فروش صندوق دارا يكم(ETF) ما نيز در رديف بانك‌هاي بزرگ قرار گرفتيم.
رشد منابع بانک مهر ایران ادامه دارد
وی اظهار کرد: خوشبختانه امروزه بانک مهر ایران علی‌رغم همه مشکلاتی که در بازار پول وجود دارد اعم از شيوع بيماري كرونا و تقويت بازارهاي موازي، موفق شده بالغ بر ۳۳۳هزار ميليارد ريال منابع جذب كند. با عنايت به رشد منابع بانك تا برهه فعلي از سال جاري، در حالت عادي منابع بانك امسال نيز بيش از ۶۰ درصد رشد مي‌كنند، ولي ما تلاش مي‌كنيم با هم‌افزايي بتوانيم به رشدي بيش از اين عدد در حوزه منابع بانك برسيم. اميدواريم به نقطه‌اي برسيم هر شخصي هنگامي كه پشت باجه بانك مهر ايران قرار گرفت، بدون كوچك‌ترين مسئله‌اي بتواند تسهيلات مورد نياز خود را دريافت كند. توانمندسازي جامعه و اشخاص حقيقي، هدف نهايي ماست.
به گفته تلیکانی کفایت سرمایه يک شاخص بسيار مهم است و بانک‌ها ملزم به رعايت كردن آن هستند. ۸ درصد نرخ كفايت لازم و تا ۱۲ درصد مطلوب است. اكنون نرخ كفايت سرمايه بانك مهر ايران ۱۵ درصد است كه در سال‌هاي گذشته بيش از اين عدد هم بوده است. اين موضوع نشان از عملكرد صحيح اين بانك دارد. البته اين شاخص همان‌طور براي ما تعريف شده كه براي بانك‌هاي تجاري تعريف شده است. اگر اين نگاه تغيير كند، نسبت كفايت سرمايه بانك مهر ايران افزايش هم مي‌يابد.
وی در ادامه افزود: مأموریت بانک‌های تجاری اين است که مشتريان کلان اقتصادي در حوزه‌هاي مختلف را تأمين کنند. آن بانك‌ها و كارمندانشان به اين صورت پرورش پيدا كرده‌اند، بانك‌هاي تخصصي نيز در حوزه‌هاي خاص مربوط به خود فعاليت مي‌كنند. مأموريت بانك مهر ايران نيز بانكداري خرد است. يكي از كارهاي شفافي كه در بانك مهر ايران انجام شده، اولويت‌بندي كردن دريافت تسهيلات است و رئيس شعبه نمي‌تواند اولويت‌ها يا مبلغ آن را تغيير دهد. براي اينكه منابع بانك را افزايش دهيم، بايد اولويت با كساني باشد كه سپرده خود را در بانك مي‌گذارند.
توانمندسازی مددجویان به جای حمایت معيشتي
تلیکانی گفت: همان‌طور که پیش از این گفتم، براي اينکه افراد را توانمند کنيم، و خروج از صرف كمك بلاعوض، بايد وارد عرصه‌هاي اقتصادي شد. براي ورود به عرصه اقتصادي بايد از ايجاد شغل و نيازهاي مالي آن شناخت وجود داشته باشد. به‌مرور زمان و تقريباً از سه سال پيش وارد اين عرصه‌ها شديم. نخستين مورد آن نيز همكاري با بنياد بركت بود. آن‌ها طرح معرفي مي‌كردند و در تأمين مالي به آن‌ها كمك مي‌كرديم. روش توانمندسازي فرد را نيز خودشان مشخص مي‌كردند.
وی در همین رابطه اضافه کرد: اگر مشکل معیشتی فرد حل شود، ساير مسائل نيز حل مي‌شود و عزت نفس وي هم حفظ شده است. ورود به عرصه توانمندسازي يعني کمک به اينكه فرد شغل بهتري پيدا كند يا شغلي براي خود ايجاد كند و… . همچنين اين موضوع شامل كمك به حل مسائل بهداشتي و آموزشي افراد نيز مي‌شود.
عضو هیئت مدیره بانک مهر ایران گفت: قرض‌الحسنه برای بخشيدن نيست. در آيات و احاديث هم آمده هر کسي پولي قرض مي‌گيرد، متعهد به پرداخت آن است. حتي اگر کسي توان بازپرداخت قرض را ندارد، نبايد اين دِين را براي خود ايجاد کند. نستب مطالبات غيرجاري به منابع بانك نيز اين موضوع را نشان مي‌دهد، افرادي كه از بانك وام گرفته‌اند، خود را متعهد به پرداخت آن مي‌دانند.
اقدامات بانک مهر ایران برای کاهش تبعات کرونا
وی تأکید کرد: در بخش سلامت، حفظ جان کارکنان بانك در اولویت است. به استان‌ها اختیار داديم كه نسبت به خريد لوازم بهداشتي اقدام كنند. همچنين براي تنظيم ساعت كار شعب نيز به استان‌ها اختيار داديم تا با عنايت به شرايط هر استان، تصميم بگيرند. شعب هيچ بانكي در سطح كشور به‌اندازه بانك مهر ايران شلوغ نيست. آمار افتتاح حساب و پرداخت تسهيلات اين را نشان مي‌دهد. با اين حال ما كمترين آسيب را از اين محل ديديم و تنها يكي از همكاران ستادي ما متأسفانه جان خود را از دست داد. به‌طور كلي بانك توانست سلامت نيروي انساني را كه اولويت مديران بانك است، حفظ كند.
تلیکانی در همین رابطه افزود: امیدواريم همکاران دقت لازم را داشته باشند و هم سلامت خود را حفظ کنند، هم فعاليت‌هاي بانک با اختلال مواجه نشود. اگر در شعبه‌اي نكات بهداشتي رعايت نشود، ناچار به تعطيلي آن شعبه مي‌شويم. در اين صورت هم سلامتي همكاران ما به خطر افتاده و هم تعطيل كردن شعبه باعث ايجاد مشكل در نسبت منابع و مصارف و ايجاد نارضايتي مشتريان مؤثر است. حفظ سلامتي همكاران، بهبود وضعيت بانك و همچنين حفظ رضايتمندي مشتريان را نيز در پي دارد. لازم است كه كاركنان بانك پروتكل‌هاي بهداشتي را رعايت كنند و در اين رابطه سهل‌انگاري نكنند.
پرداخت تسهیلات بانک مهر ایران در شرایط کرونایي نيز متوقف نشد
وی تصریح کرد: تصمیمی را شوراي محترم پول و اعتبار گرفت که البته ايراداتي به آن وارد بود. ما با سه ماه استمهال تسهيلات قرض‌الحسنه مشکلي نداشتيم؛ اما درباره طبقه‌بندي افراد مشکل داشتيم. بانك مهر ايران تنها وام ازدواج پرداخت نمي‌كند؛ بلكه بخشي از وام‌هاي اين بانك حالت مشاركتي دارد. بخش زيادي از دريافت‌كنندگان تسهيلات از بانك مهر ايران، كاركنان سازمان‌ها هستند كه تسهيلات پرداخت شده به آن‌ها با مشاركت بانك و سازماني است كه فرد در آن مشغول به كار است. منابعي كه به اين مشتريان پرداخت شده، تنها متعلق به بانك نبوده كه شوراي محترم پول و اعتبار بر اين اساس براي تمام وام‌هاي قرض‌الحسنه تصميم بگيرد.
تلیکانی ادامه داد: موضوع دیگر اینکه افراد مورد بحث کارمند بوده‌اند که در تعطيلات عيد مشكلي پيدا نكردند و حقوق خود را دريافت كردند. چنين افرادي چرا بايد مشمول اين بخشنامه شوند؟ اين مسئله باعث شده توان بانك مهر ايران در راستاي رسيدن به هدف نهايي كاهش يابد كه همان رسيدگي به اقشاري بود كه از شيوع بيماري كرونا آسيب ديدند. ما هر ماه حدود ۱۳۰۰ ميليارد تومان وصولي داشتيم كه اين تصميم باعث شد نتوانيم آن‌ها را وصول كنيم. با اينكه حداقل مي توانستيم نيمي از اين عدد را وصول كنيم. هر چند در همين دوره نيز بانك مهر ايران پرداخت وام از سوي خود را قطع نكرد.
عضو هیئت مدیره بانک مهر ایران در نهایت گفت: اميدواريم با افزايش منابع بانک بتوانيم به افرادي تسهيلات قرض‌الحسنه بدهيم که با شيوع بيماري کرونا آسيب ديده‌اند. منتها لازم است تصميماتي كه گرفته مي‌شود، بر اساس واقعيات و كسب نظر از بانك‌هاي قرض‌الحسنه باشد. از آنجايي كه بانك‌هاي قرض‌الحسنه جديد هستند، ممكن است برخي از فعاليت‌هايشان حتي براي مديران بانك مركزي نيز ناشناخته باشد و اين بانك‌ها را تنها محدود به پرداخت وام ازدواج محدود مي‌دانند. با اين نگرش، برخي تصميماتي گرفته مي‌شود كه ما را با چالش روبرو مي‌كند.