خط اقتصادی

خط اقتصادی ؛ ورود بخش تعاونی کشور در قالب بیمه تعاون به عرصه فعالیت بانک و بیمه و راهیابی آن به بازارهای پولی و مالی کشور یکی از دست آوردهای بسیار ارزشمند سیاستهای کلی اصل ۴۴ به شمار می‌رود. دکتر یونس مظلومی، مدیرعامل بیمه تعاون در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصاد ۲۴ به تشریح وضعیت مالی و خدمات این شرکت پرداخت.

در ادامه مشرح این گفتگو را می‌خوانید:

*نخستین نکته‌ای که در مورد بیمه تعاون به ذهن خطور می‌کند، نام این بیمه یعنی «تعاون» است. بر همین اساس ممکن است تصور بسیاری از افراد این گونه باشد که این بیمه، یک بیمه تخصصی در حوزه تعاون است. همان گونه که می‌دانیم تعاون، بخشی ضعیف در اقتصاد ایران بوده و سهم کوچکی از تولید ناخالص داخلی GDP را تشکیل می‌دهد. براساس این مولفه‌ها، آیا بیمه تعاون، بیمه‌ای تخصصی است یا عمومی؟

بیمه تعاون به دو دلیل نام «تعاون» را یدک می‌کشد. نخست اینکه تنها شرکت بیمه‌ای است که تعاونی سهامی عام است و دوم اینکه تنها شرکت بیمه‌ای است که علاوه بر اینکه سازمان بورس و بیمه مرکزی ایران بر آن نظارت می‌کنند، به دلیل تعاونی بودنش، تحت نظارت وزارت تعاون نیز می‌باشد.

*بیمه تعاون چه خدماتی و به چه بخش‌هایی ارائه می‌دهد؟

بیمه تعاون کلیه خدمات بیمه‌ای اعم از بیمه‌های زندگی و غیرِ زندگی را در تمامی حوزه‌ها ارائه می‌کند. هرچند هدف گذاری شده که بخش تعاون در اقتصاد کشور سهم ۲۵ درصدی داشته باشد؛ اما بنابر آمار، این سهم در حال حاضر به ۵ درصد می‌رسد؛ بنابراین در کشور ما برخلاف سایر کشور‌ها تعاون به جایگاه واقعی خود نرسیده است. در این راستا بیمه تعاون برای همراهی با بخش تعاون، در کنار ارائه انواع خدمات بیمه به کلیه بخش‌های جامعه، به بخش تعاون، تسهیلات و خدمات ویژه‌ای را ارائه می‌دهد.

*طبق این گفته ها، خدمات ویژه تری به بخش تعاونی ارائه می‌دهید؟

بله، از آنجایی که بسیاری از سهامداران و مشتریان ما شرکت‌های تعاونی هستند، طبیعتا تسهیلات خاص و ویژه‌ای اعم از پرداخت حق بیمه یا شرایط پرداخت برای آن‌ها لحاظ می‌شود. البته ناگفته نماند که در کنار تعاونی ها، مشتریانی از کلیه بخش‌های اقتصادی کشور نیز این تسهیلات را دریافت می‌کنند.

*آن طور که از صورت‌های مالی بیمه تعاون مشهود است، وزارت تعاون و بانک توسعه تعاون در مالکیت بیمه تعاون، سهم کمتری نسبت به برخی سهامداران ازجمله موسسه اعتباری ملل دارند. در واقع طبق این صورت ها، موسسه اعتباری ملل سهامدار اصلی محسوب می‌شود. به نظر شما بهتر نیست نام این بیمه عوض شود؟

بانک توسعه تعاون و موسسه اعتباری ملل به ترتیب ۱۵ و ۱۸ درصد در شرکت بیمه تعاون سهام دارند که کماکان همان تعداد سهام را حفظ کرده اند. به طور کلی بیمه تعاون، نزدیک به ۶ هزار سهامدار حقیقی و حقوقی دارد که از طریق بورس، سهام این شرکت را خریداری کرده اند.

*بانک‌ها و بیمه‌ها در حالی در بخش مالی اقتصاد کشور جای دارند که هر دو دچار ناترازی شدید صورت‌های مالی هستند. به نظر می‌رسد در این میان شرکت بیمه تعاون در جایگاه استثنا قرار دارد، زیرا صورت‌های مالی این شرکت برخلاف بسیاری از بیمه‌ها مرتب، منظم و شفاف است. همچنین در تحلیل صورت‌های مالی مشخص شد که جمع دارایی‌های این شرکت بیشتر از بدهی هاست و بنابراین مجموعه‌ای سودده است، لطفا در مورد وضعیت مالی بیمه تعاون و صورت‌های مالی این مجموعه بیشتر توضیح دهید.

بد نیست بدانید که شرکت‌های بیمه و ازجمله بیمه تعاون از نظر ناترازی صورت‌های مالی قابل مقایسه با بانک‌ها نیستند. زیرا طبق گفته‌های رئیس سابق بانک مرکزی ایران، بیمه‌ها وضعیت مناسبی از نظر صورت‌های مالی دارند. یکی از دلایل این موضوع، نظارت سختگیرانه بیمه مرکزی در طول زمان بوده است. همچنین مقررات حاکم بر صنعت بیمه به گونه‌ای است که آن‌ها را از بانک‌ها متفاوت می‌کند.

علاوه بر این، تلاش ما در بیمه تعاون بر این بوده که صورت‌های مالی این شرکت را محافظه کارانه تنظیم کنیم و جایی که قرار بوده ذخیره گیری داشته باشیم تلاش کرده ایم این کار را محافظه کارانه انجام دهیم. این موضوع باعث شده که ترازنامه بیمه تعاون منظم، مرتب و قابل قبول باشد.

*مطالبات از بیمه گذاران و نمایندگان در صورت‌های مالی بیمه تعاون، حجم بزرگی از دارایی‌ها را تشکیل می‌دهد. طبق این گزارش از صورت‌های مالی، این همان مشکلی است که بانک‌ها برای وصول مطالباتشان دارند که بعضا تبدیل به مطالبات مشکوک الوصول و سوخت شده می‌شود. آیا این دارایی‌ها برای بیمه تعاون هم سرنوشتی همچون بانک‌ها پیدا خواهد کرد؟

نکته نخست اینکه مطالبات بیمه تعاون، سنواتی نیست، بلکه مطالبات جاری است که ممکن است به تاخیر بیفتد، ولی سوخت نمی‌شود. عمده این مطالبات از خودروسازان و به خاطر بیمه نامه‌هایی است که برای خودرو‌های صفرکیلومتر صادر شده است. همکاری بیمه تعاون با خودروسازان مسبوق به سابقه است و همیشه وصول شده است. از آنجا که حجم این بیمه نامه‌ها بالاست، این عدد بزرگ دیده می‌شود.

*نکته دیگر در صورت‌های مالی بیمه تعاون، سود ناشی از سرمایه گذاری در سایر شرکت هاست که همان سرمایه گذاری در بازار سرمایه است. با توجه به اینکه در سال گذشته شاخص کل بورس افت زیادی داشت، بیمه تعاون از این محل به چه میزان متضرر شد؟ یا در حالت دوم آیا توانستید با ترکیب پورتفوی، این ضرر را پوشش دهید؟

شرکت بیمه تعاون از محل سرمایه گذاری در سایر شرکت‌ها در سال ۹۹ سود خوبی را کسب کرد. این شرکت بخشی از سهامی که از طریق بازار سرمایه جذب کرده بود را تاکنون حفظ کرده و تا زمانی که آن سهام را به فروش نگذارد طبیعتا سود آن نیز شناسایی نمی‌شود؛ بنابراین این شرکت در افت شاخص کل زیان نکرد، بلکه از سود بیشتری که می‌توانست داشته باشد مقداری کاسته شد.

*بهای تمام شده خدمات بیمه‌ای بیمه تعاون به میزانی هست که هزینه‌ها را پوشش داده و سود بیافریند؟

بله، یک اصل در بیمه در سراسر دنیاست که می‌گوید: «شرکت‌های بیمه از محل عملیات بیمه گری هیچ گاه سود نمی‌کنند»، بلکه این شرکت‌ها از محل رسوب پولی که از محل فروش بیمه نامه‌ها تولید می‌شود سرمایه گذاری می‌کنند و آن سود سرمایه گذاری است که شرکت‌های بیمه را سرپا نگاه می‌دارد. هرچند به این شیوه نقد‌هایی وارد است که با این حساب سودی که از محل رسوب نقدینگی تولیدشده از محل حق بیمه‌ها ایجاد می‌شود هم سود عملیاتی است. برخی معتقدند این سود عملیاتی است و برخی مخالف آن هستند.

*طبق این صحبت‌ها، شما در محاسبات خود این سود را در نظر می‌گیرید و آنگاه یک قیمت خدمات بیمه‌ای را تعیین می‌کنید. این جمع بندی درست است؟.د..

نکته دوم اینکه در زمان صدور بیمه نامه درمان، کل حق بیمه یک سال به عنوان درآمد ثبت می‌شود، ولی واقعیت این است که بیمه گذاران این مبلغ را پس از کسر از حقوق کارکنان خود به بیمه پرداخت می‌کنند یعنی در عمل ۱۴ ماه طول می‌کشد تا مبلغ آن به بیمه پرداخت شود. طبق این اصل، تمام بیمه نامه‌های درمان در قسمت مطالبات قرار می‌گیرد.