خط اقتصادی

به گزارش خط اقتصادی،‌ با این که خودروهای برقی بخش حیاتی و ارزشمند انقلاب انرژی پاک به حساب می آیند و سلاح مهمی در مبارزه با تغییرات آب و هوایی معرفی می شوند، اما یکی از ضرورت های مهم آن که ایجاد و نصب زیرساخت ها و سرمایه گذاری لازم است در حالی که تا به حال دنیا قادر نبوده (یا اراده کافی برای آن نداشته) خود را پا به پای این نیازها وفق دهد. به عنوان مثال شبکه های شارژ باتری خودرو باید به قدری گسترش پیدا کنند که کسی دغدغه یا نگرانی ماندن در راه را نداشته باشد.

حتی در پیشرفته ترین کشورهای دنیا سن و عمر نیروگاه ها و شبکه های توزیع برق بسیار بالا رفته و به هیچ عنوان آمادگی رشد تصاعدی خودروهای برقی را ندارند. با این که دوره گذاری در نظر گرفته شده که در آن بخش مهمی از خودروها قبل از برقی شدن، هیبریدی می شوند اما زمان کافی برای نوسازی و تجهیز نیروگاه ها و شبکه های توزیع برق وجود ندارد.

مسائل زیرساختی به کنار، یکی از مهمترین موضوع های دوره گذار به خودروهای برقی، تأمین باتری برای این خودروها است. شاید موضوع ردپای کربن و گرمایش زمین یکی از ضروریت های اجتناب ناپذیر و انکارناپذیر محیط زیست است،‌ اما از این حقیقت هم نباید غفلت کرد که ساخت باتری های خودرو نیاز به منابعی دارد که بی نهایت نیست و خودش یک معضل جدید محیط زیست به حساب می آید. باتری های خودرو به عناصر و مواد معدنی بسیار گران قیمتی نیاز دارند که در طبیعت محدود هستند از جمله کوبالت و لیتیم. هم تأمین این مواد بسیار دشوار است و هم از لحاظ محیط زیست زیان های زیادی به بار خواهد آورد. ضمن آن که روش ها و فناوری های استخراج و تأمین این مواد خیلی پاک و بدون آلایندگی نیست.

به بیان دیگر، انقلاب در انرژی و حل مشکل گرمایش زمین، بستگی زیادی به استخراج بی رویه فلزات از زمین دارد، و یکی از دردسرهای مهم دیگر آن این است که در حال حاضر کشور چین بر بازار این مواد معدنی استیلای کامل دارد. به بیان دقیقتر، چین ۹۰ درصد بازار این عناصر را در اختیار گرفته و در استفاده از آن در سیاست و دیپلماسی بین المللی هیچ ابایی ندارد. اگر کشورهای صاحب قدرت در جهان با این موضوع به درستی کنار نیایند، جنگ و رقابت بی رحمانه در دنیا به موضوع منابع انرژی پاک هم کشیده خواهد شد.

بر اساس اطلاعات منتشر شده توسط بانک آمریکا Bank of America Global Research تأمین باتری جهانی خودروهای برقی تا سال ۲۰۲۵ با مشکل تمام شدن منابع لازم مواجه خواهد شد. در این گزارش آمده است: «مدل به روزآوری شده ی ما در مورد عرضه و تقاضای باتری خودروهای برقی نشان می دهد که بین سال های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶، تأمین باتری خودروهای برقی به وضعیتی می رسد که تمام منابع آن به فروش رفته است و نرخ عملیات جهانی آن به بالای ۸۵ درصد می رسد.»

کمبود در تأمین باتری به دلیل سرعت تصاعدی تقاضا در بازار و عدم آمادگی برای این سطح از گسترش خودروهای برقی است. در حالی که رهبران دنیا مشوق ها و دستورالعمل ها و سیاست گذاری ها را با تخصیص محرک ها و بسته های اقتصادی همراه کرده اند، و از سویی بخش خصوصی خود را با اصول سرمایه گذاری ESG‌ [مخفف سه واژه محیط زیستی، اجتماعی و حاکمیتی Environmental, Social, and Governance] وفق می دهند دوره گذار از بنزینی و گازوئیلی به برقی با سرعت زیادی رو به رو شده است طوری که در این گزارش نوشته شده است که: «پیش بینی می شود تا سال ۲۰۳۰ نرخ عملیات جهانی برای تولید باتری خودروهای برقی بر اساس ظرفیت های اعلام شده تا به حال، ۱۲۱ درصد رشد داشته باشد و در نتیجه چرخه های هزینه های سرمایه CapEx cycles  ظرف ۲ تا ۳ سال آینده آغاز شوند.»

از بسیاری جهات می توان گفت که شیوع جهانی ویروس کرونا،  نقش کاتالیزور [تسهیل گر] در رشد انرژی های پاک داشته طوری که پیش بینی آن برای تحلیل گران هم دشوار بوده است. در حالی که می توان گفت زمان برای سیاست گذاری، سرمایه گذاری و تحقیق و توسعه در این زمینه بسیار ضیق شده است.