خط اقتصادی

به گزارش علي مسائلي خبرنگار خط اقتصادي: يکپارچگي اقتصادي جهاني يک عامل کليدي در پشت سر افزايش اهميت تجارت بين المللي است. از لحاظ تاريخي، تجارت رايج بود، اما تحت شرايط محدودي از نظر ابزار فني براي پشتيباني از آن راه اندازي شد. تجارت در فواصل طولاني کند و پرهزينه باقي ماند و مقياس و دامنه آن را محدود کرد. در اوايل قرن بيستم، فنآوريهاي حملونقل مانند کشتي بخار به اندازه کافي در همه جا حاضر و کارآمد شدند تا از يک سيستم پيچيده تجارت بينالمللي پشتيباني کنند. به ويژه، کشتي بخار باعث صرفه جويي در مقياس مي شود که نمي توان از قبل به آن دست يافت. با اين حال، تا اواسط قرن بيستم بود که رژيم نظارتي جهاني به اندازه کافي باز شد تا شکل گسترده اي از جهاني شدن را فراهم کند.
تجارت جهاني بدون حمل و نقل غيرممکن است و حمل و نقل کارآمد را به يک تسهيل کننده اصلي تجارت تبديل مي کند. طبق تعريف، تقريباً تمام محموله هاي حمل شده توسط کشتيراني دريايي به عنوان تجارت بين المللي در نظر گرفته مي شود. هزينه هاي حمل و نقل (هم هزينه هاي حمل و نقل و هم هزينه هاي زماني) يک جزء کليدي از کل هزينه هاي تجارت را تشکيل مي دهند. اين هزينه هاي تجاري همچنين شامل ساير هزينه هاي متحمل شده در رساندن کالا به مصرف کنندگان نهايي غير از هزينه نهايي توليد خود کالا مي شود، مانند موانع سياست، هزينه هاي اطلاعاتي، هزينه هاي قانوني و نظارتي. کاهش هزينه هاي تجاري به رشد تجارت کمک مي کند، زيرا تاکيد شده است که براي اقتصادهاي در حال توسعه، کاهش ۱۰ درصدي هزينه هاي حمل و نقل با رشد ۲۰ درصدي تجارت بين المللي همراه بوده است.
از پايان جنگ جهاني دوم، ليبراليسم تجاري جاري تحت عنوان «صلح جهاني از طريق تجارت جهاني» منجر به حذف تدريجي موانع سياسي، نظارتي و فرهنگي بر سر راه تجارت شده است. فرآيندهاي يکپارچه سازي هم در سطح منطقه اي و هم در سطح جهاني اتفاق افتاد. فروپاشي اتحاد جماهير شوروي و باز شدن چين در دهه ۱۹۹۰ نشان دهنده رويدادهاي برجسته اي بود که ورود نزديک به ۲ ميليارد مصرف کننده و همچنين منابع مرتبط را به اقتصاد جهاني تحريک کرد. بلوکهاي تجاري منطقهاي با سطوح مختلف آزادسازي تجاري، مانند نفتا در آمريکاي شمالي، بازار واحد اتحاديه اروپا در اروپا، آسهآن در آسياي جنوب شرقي، مرکوسور در آمريکاي جنوبي و اکواس در آفريقاي غربي تشکيل شدهاند. سهم مهمي از تجارت بينالملل در داخل بلوکهاي اقتصادي، بهويژه اتحاديه اروپا و نفتا، که بيشتر بر روشهاي حملونقل زميني مانند جادهاي و ريلي متکي هستند، رخ ميدهد. اتحاديه اروپا و نفتا با ۶۲٫۳ درصد و ۵۱٫۲ درصد تجارت مربوط به کشورهاي عضو، يکپارچه ترين توافقنامه هاي تجاري جهان در نظر گرفته مي شوند. براي آسه آن، ۷۵٫۵ درصد تجارت آن مربوط به کشورهاي خارج از توافق است که به معناي سهم نسبي بيشتري از کشتيراني دريايي است.
جهاني شدن توليد محرکي براي جهاني شدن تجارت است زيرا آنها به يکديگر مرتبط هستند. مقياس، حجم و کارايي تجارت بينالمللي همچنان رو به بهبود بوده است. آزادسازي تجارت جهاني با تکامل مداوم سازمان تجارت جهاني (WTO) و ابتکارات سازمان هايي مانند UNCTAD يا بانک جهاني پشتيباني مي شود. پس از جنگ جهاني دوم، تعدادي از شرکتهاي بينالمللي به دنبال حمايت سازمانهاي بيندولتي مانند سازمان ملل براي چارچوبهاي نظارتي بودند که امکان پيگيري عمليات بينالمللي را فراهم ميکرد. در چنين فضايي، شرکت هاي چند مليتي به عنوان سرمايه گذار و معامله گر اهميت فزاينده اي پيدا کردند. در نتيجه، ممکن است استدلال شود که شعار «صلح جهاني از طريق تجارت جهاني» به آرامي به «صلح جهاني براي تجارت جهاني» تغيير کرد. در حال حاضر، سازمان هاي بين دولتي همچنان نقش اساسي در شکل دادن به قواعد بازي در رقابت بين المللي و تجارت جهاني دارند.